Η θεραπεία με αυτόλογα βλαστοκύτταρα δείχνει να είναι ένας νέος και αποτελεσματικός τρόπος παρέμβασης για πολλές ασθένειες, ενώ έχει και το επιπλέον πλεονέκτημα της αποφυγής της ανοσολογικής απόρριψης, καθώς πρόκειται για κύτταρα του ίδιου του ασθενή. Σύμφωνα μάλιστα και με τα υπάρχοντα δεδομένα είναι δυνατή και η αλλογενής μεταμόσχευση, χωρίς τη χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, εξαιτίας των φυσικών ανοσοκατασταλτικών ιδιοτήτων των βλαστοκυττάρων.
Η πιο εντυπωσιακή θεραπευτική αποκατάσταση βλάβης του αναπνευστικού συστήματος με τη χρήση βλαστοκυττάρων στην κλινική πράξη ήταν αυτή στην οποία Ισπανοί επιστήμονες απομάκρυναν με κατάλληλους χειρισμούς τα κύτταρα από τραχεία νεκρού δότη. Στη συνέχεια την αποίκισαν με επιθηλιακά κύτταρα και χονδροκύτταρα, που προήλθαν από μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα του ίδιου του ασθενή έπειτα από καλλιέργεια, και τη μεταμόσχευσαν αντικαθιστώντας τον αριστερό κύριο βρόγχο του ασθενή που είχε καταστραφεί από προηγηθείσα φυματίωση. Υπάρχουν αρκετές πειραματικές μελέτες που συμπεραίνουν την ευεργετική δράση της μεταμόσχευσης μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων του μυελού των οστών σε ασθενείς με Ιδιοπαθή Πνευμονική Ινωση (μια ανίατη πάθηση με κακή πρόγνωση), καθώς έχει αποδειχτεί ότι τα βλαστικά κύτταρα έλκονται από κυτταροκίνες στην περιοχή της βλάβης και προκαλούν μείωση της φλεγμονής και της εναπόθεσης κολλαγόνου, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ιστικής βλάβης.
Αναφορικά με την αντιμετώπιση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) με τη χρήση βλαστικών κυττάρων, είναι σε εξέλιξη μια μελέτη φάσης ΙΙ (διπλή τυφλή με placebo) στις ΗΠΑ. Στη μελέτη αυτή χορηγείται σε ασθενείς με μέτρια και σοβαρή ΧΑΠ το σκεύασμα prochymal, το οποίο περιέχει μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα από ενήλικες δότες. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν μείωση της τιμής της CRP και βελτίωση στη δοκιμασία βάδισης 6 λεπτών.
Προσπάθειες έχουν γίνει και για την αντιμετώπιση της κυστικής ίνωσης με τη χρήση βλαστικών κυττάρων μυελού των οστών, τα οποία τροποποιήθηκαν γενετικά ώστε να παράγουν την πρωτεΐνη που συμμετέχει στη μεταφορά ουσιών διά μέσου της κυτταρικής μεμβράνης (CFTR). Οταν τα κύτταρα αυτά αναμείχθηκαν σε καλλιέργεια με επιθηλιακά κύτταρα αναπνευστικής οδού, διαφοροποιήθηκαν στα τελευταία και διόρθωσαν μερικώς την ελαττωματική δίοδο του χλωρίου.
Τελευταία το ενδιαφέρον έχει στραφεί στη θεραπευτική αξιοποίηση των βλαστοκυττάρων του λιπώδους ιστού, τα οποία είναι σχεδόν ταυτόσημα και συμπεριφέρονται όπως ακριβώς τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών λόγω της κοινής μεσοδερματικής τους προέλευσης. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν αναλόγως των συνθηκών και παρόντων των κατάλληλων αυξητικών παραγόντων να διαφοροποιηθούν σε άλλους κυτταρικούς πληθυσμούς όπως, καρδιομυοκύτταρα, ενδοθηλιακά κύτταρα, κύτταρα της ενδοκρινούς μοίρας του παγκρέατος, νευρικά-νευρογλοιακά κύτταρα, ηπατοκύτταρα, κυψελιδικά επιθηλιακά κύτταρα και αιμοποιητικά κύτταρα.
Η αυτόλογη μεταμόσχευση
Ο ενήλικος διαθέτει μεγάλες ποσότητες λιπώδους ιστού, ιδίως στην κοιλιακή χώρα, που περιέχουν μεγάλο αριθμό βλαστοκυττάρων ανά μονάδα όγκου, οπότε δεν χρειάζεται η καλλιέργειά τους για ημέρες στο εργαστήριο προκειμένου να αποκτηθεί ικανοποιητικός αριθμός κυττάρων για θεραπευτική εφαρμογή. Επίσης λόγω της εύκολης απομόνωσής τους μέσω της λιποαναρρόφησης (διαδικασία που είναι ελάχιστα επεμβατική, ανώδυνη και καλά ανεκτή από την πλειοψηφία των ασθενών σε σύγκριση με την επώδυνη διαδικασία λήψης μεσεγχυματικών κυττάρων από το μυελό των οστών) η αυτόλογη μεταμόσχευσή τους μπορεί να επιφέρει ανάλογα θεραπευτικά οφέλη με εκείνα της μεταμόσχευσης βλαστοκυττάρων του μυελού των οστών, με λιγότερο επώδυνο τρόπο και χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την υγεία του ασθενή. Τέλος, έχει αποδειχτεί ότι η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων του λιπώδους ιστού δεν προκαλεί διέγερση κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων (δεν προκαλεί απόρριψη) εξαιτίας των ανοσοκατασταλτικών τους ιδιοτήτων.
Η Πνευμονολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Σερρών συνεργαζόμενη με την Πνευμονολογική Κλινική του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Δημοσθένη Μπούρου) και με την υποστήριξη του εργαστηρίου τής BIOHELLENIKA δοκιμάζει μια πρωτοποριακή θεραπευτική παρέμβαση με αυτόλογη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων του λιπώδους ιστού σε ασθενείς με Ιδιοπαθή Πνευμονική Ινωση. Λαμβάνονται 300cc λίπους έπειτα από λιποαναρρόφηση ή έπειτα από μικρή δερματική τομή στο κάτω τριτημόριο της κοιλιάς και με κατάλληλους χειρισμούς απομονώνονται και ενεργοποιούνται τα βλαστοκύτταρα, τα οποία στη συνέχεια διά μέσου βρογχοσκοπίου χορηγούνται στον ασθενή.
Οι μέχρι στιγμής παρατηρήσεις είναι ενθαρρυντικές, καθώς σε αρκετούς ασθενείς παρατηρήθηκε υποκειμενική και αντικειμενική βελτίωση, τα τελικά δε συμπεράσματα αυτής της θεραπευτικής παρέμβασης αναμένονται μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος, ούτως ώστε να μελετηθεί σε βάθος χρόνου η αναμενόμενη βελτίωση των αναπνευστικών παραμέτρων και της επιβίωσης των ασθενών.
Τέλος, όσον αφορά τη χρήση των ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων στην επανόρθωση παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος υπάρχουν σαφώς λιγότερα δεδομένα, καθώς οι μελέτες είναι σχετικά λίγες λόγω της νομικής απαγόρευσης σε ορισμένες χώρες αλλά και των ηθικών φραγμών. Μόλις πρόσφατα στις ΗΠΑ το FDA έδωσε την έγκριση για να ξεκινήσει η πρώτη μελέτη φάσης Ι με τη χρήση ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων.
Συμπερασματικά, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος στην έρευνα των βλαστικών κυττάρων, καθώς η συμβολή τους στην επιδιόρθωση των ιστών δεν είναι ακόμα απολύτως διασαφηνισμένη. Εχουν ωστόσο ανοίξει πολλά συναρπαστικά μονοπάτια για την αντιμετώπιση διαφόρων ανίατων νόσων μεταξύ των οποίων και αρκετών του αναπνευστικού συστήματος, όπως η Ιδιοπαθής Πνευμονική Ινωση, η πνευμονική υπέρταση, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, τα αυτοάνοσα νοσήματα, η κυστική ίνωση, και συνεχώς προκύπτουν νεότερα δεδομένα.
Πηγή: http://www.enet.gr/
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου