Follow on Bloglovin

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Σχολια σχετικα με την πρωινη εκπομπη του MEGA για τα βλαστικα κυτταρα.

                                                                                       Θεσσαλονίκη 26/3/2011


Δυστυχώς ακόμα και σήμερα  εξακολουθεί η ενημέρωση των μελλοντικών γονέων για τη φύλαξη των βλαστοκυττάρων εκ μέρους της δημόσιας τράπεζας να παρέχεται σε πρωινές και μεσημεριανές  τηλεοπτικές εκπομπές ποικίλης ύλης, χωρίς αντίλογο και μάλιστα με πολύ σοβαρές επιστημονικές ανακρίβειες.
Αναφέρομαι στην εκπομπή του MEGA «Το πρωινό mou». το οποίο και αυτό με τη σειρά του ανέλαβε να διαφωτίσει τους μελλοντικούς Έλληνες γονείς για τη φύλαξη των βλαστοκυττάρων.  Η παρουσιάστρια της εκπομπής  μάλιστα ήταν άμεσα ενδιαφερόμενη, μιας και περιμένει παιδί και ήταν μια καλή ευκαιρία να ενημερωθεί δημόσια από τη δημόσια τράπεζα για να δωρίσει τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα και αν θέλει να πληρώσει για να φυλάξει τα μεσεγχυματικά του ομφαλίου λώρου. Το τελευταίο δεν ειπώθηκε δημόσια γιατί θα διατάρασσε το κλίμα της προσφοράς και του αλτρουισμού, που προσπαθούσε να περάσει η δημόσια τράπεζα μέσω της εκπομπής, αλλά περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες που προσφέρει μέσω υπογραφής συμβολαίων με τους μελλοντικούς γονείς.  Αντι αυτού όμως ελέχθη οτι ο λώρος είναι απαραίτητος για να γίνουν κάποιες περαιτέρω εξετάσεις που αφορούν το δωρηθέν αίμα.
  Πρέπει να σημειώσουμε οτι η δημόσια τράπεζα της Ακαδημίας Αθηνών και της Κύπρου είναι οι μοναδικές τράπεζες στον κόσμο που παρέχουν αυτή την υπηρεσία και ο ιστός του ομφαλίου λώρου δεν εμπλέκεται στις εξετάσεις του ποιοτικού ελέγχου του αίματος. Κατανοώ ότι η δημόσια τράπεζα μπορεί να  το ζητήσει σαν υπηρεσία με σκοπό  να αυξήσει τα έσοδά της, πέρα από την κρατική επιχορήγηση που δέχεται,  αλλά είναι επιστημονικά και ηθικά απαράδεκτο να παραπληροφορεί και να επιτίθεται εναντίον της ιδιωτικής φύλαξης του αίματος χρησιμοποιώντας δημόσιο βήμα, ενώ συγχρόνως  παρέχει ανάλογη υπηρεσία φύλαξης του ιστού  του ομφαλίου λώρου.
Αυτό το οποίο δεν γνωρίζει η παρουσιάστρια είναι οτι  ο λόγος για τον οποίο  η κ Γκιόκα αποτρέπει τους γονείς να κάνουν ιδιωτική φύλαξη του αίματος παραμένει  ο ίδιος που τους προτρέπει να φυλάξουν ιδιωτικά τα μεσεγχυματικά  κύτταρα του ομφαλίου λώρου. Το οτι "κανένας σοβαρός αιματολόγος δεν θα χρησιμοποιήσει τα βλαστοκύτταρα ενός παιδιού για να του θεραπεύσει τη λευχαιμία", κατά δική της έκφραση,  λογικά θα πρέπει να ισχύει και για τα  μεσεγχυματικά κύτταρα που η ίδια επί αμοιβή συλλέγει, για οποιοδήποτε λόγο και εάν χρησιμοποιηθούν.  Εάν  νοσούν τα αιμοποιητικά του πλακούντα ενός παιδιού ταυτόχρονα νοσούν και τα μεσεγχυματικά του ομφαλίου λώρου. Επομένως η προτροπή της «δωρίστε το αίμα και πληρώστε τα μεσεγχυματικά» αποτελεί   επιστημονική ανακρίβεια.
Η δημόσια τράπεζα σε όλο τον κόσμο είναι μια πολύ  ακριβή υπηρεσία την οποία καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες.
Η επιστημονική αλήθεια είναι οτι τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα χρησιμοποιούνται για αυτόλογη και αλλογενή χρήση. Στις περιπτώσεις παιδικού καρκίνου χρησιμοποιούνται τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του παιδιού. Ήδη δύο Ελληνόπουλα που έχουν φυλάξει τα βλαστοκύτταρά  τους στη Biohellenika και πάσχουν από όγκο του νευρικού συστήματος σήμερα βρίσκονται σε νοσοκομεία του εξωτερικού για θεραπεία με τα βλαστοκύτταρά τους. Ένα τρίτο παιδί με λευχαιμία και δικά του υγιή βλαστοκύτταρα που είχε φυλάξει στη Biohellenika αντιμετώπισε τη σκληρή πραγματικότητα της αναζήτησης μοσχεύματος μέσω της  ελληνικής  δημόσιας τράπεζας και η οικογένεια προκατέβαλε το ποσό των 33.000 δολαρίων για την ανεύρεση ενός ιστοσυμβατού μοσχεύματος. Ήδη έγινε η αλλογενής μεταμόσχευση πριν ένα μήνα και αναμένονται τα αποτελέσματα. Ευχόμαστε  η μεταμόσχευση να είναι  η ίασή του και η τελευταία ιατρική πράξη στο πρόβλημά του.
Έχοντας οι γονείς την πληροφόρηση που συστηματικά τονίζει η δημόσια τράπεζα, της δωρεάν παροχής των βλαστοκυττάρων, έμειναν έκπληκτοι όταν τους ζητήθηκε να πληρώσουν το ποσό αυτό και μάλιστα προκαταβολικά. Και επίσης έμειναν έκπληκτοι όταν κανένας δεν μπορούσε να τους διαβεβαιώσει  ότι το μόσχευμα που βρέθηκε είχε ελεγχθεί προηγουμένως   για προδιάθεση για τη λευχαιμία, αφού αυτός ήταν ο βασικός λόγος που δεν χρησιμοποιήθηκε το δικό του. Πρέπει να σημειώσουμε όμως, ότι εξετάστηκαν εξονυχιστικά τα βλαστοκύτταρα του παιδιού με πολλούς τρόπους και βρέθηκαν υγιή. Και το ερώτημα που ο ίδιος έθεσε αργότερα ήταν εάν το παιδί του είχε όντως προδιάθεση στα βλαστοκύτταρα του και τα δώριζε στη δημόσια τράπεζα ποιες πιθανότητες θα είχε να αρρωστήσει το επόμενο παιδί που θα αναζητούσε ένα συμβατό μόσχευμα και  έπαιρνε  του δικού του παιδιού. Αυτές είναι οι απαντήσεις  που θέλουν οι γονείς να γνωρίζουν πριν την τελική τους απόφαση και σε αυτά  τα ερωτήματά τους πρέπει με ειλικρίνεια να απαντήσουμε. Σήμερα είναι γνωστό οτι το 5% των υποτροπών της λευχαιμίας μετά τη μεταμόσχευση οφείλεται σε εμφάνιση λευχαιμίας στο μόσχευμα λόγω προδιάθεσης.
Τα βλαστοκύτταρα σε καμία χώρα του κόσμου δεν παρέχονται δωρεάν, διότι με το ποσό της χρέωσης  η δημόσια τράπεζα καλύπτει ένα μέρος από τα πολλά έξοδά της. Κανένας δεν έχει προτεραιότητα στη δημόσια τράπεζα, εκτός αν είναι ιστοσυμβατός και καμία δημόσια τράπεζα δεν αρνείται να παραδώσει ένα μόσχευμα αρκεί να πληρωθεί το κόστος.  Ίσα- ίσα αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος των εσόδων της. Η δημόσια τράπεζα μάλιστα στη Γαλλία προτιμάει να εξάγει το 64% των βλαστοκυττάρων και να εισάγει το 45%, γιατί την συμφέρει περισσότερο οικονομικά.  Μάλιστα τα τελευταία χρόνια οι δημόσιες τράπεζες ομφαλοπλακουντιακού αίματος ανταγωνίζονται τους οργανισμούς δοτών μυελού των οστών στις πωλήσεις των μοσχευμάτων.
Καμία σοβαρή δημόσια τράπεζα στον κόσμο δεν ενημέρωσε ποτέ μελλοντικούς γονείς οτι τα βλαστοκύτταρα είναι είδος ανταλλαγής, όπου δίνεις τα δικά σου και η δημόσια τράπεζα σου εξασφαλίζει άλλα. Και για να πάρεις θα πρέπει πρώτα να δώσεις. Ακούστηκε και αυτό στη συγκεκριμένη εκπομπή. Στρατευμένοι blogers, κοινωνικές ομάδες, φαρμακευτικές εταιρείες  συστηματικά βάλλουν εναντίον των ιδιωτικών τραπεζών. Είναι χαρακτηριστικό ότι χρησιμοποιούν ακόμα και τις ίδιες διαφημιστικές εικόνες.
Πρόσφατη έρευνα που έγινε σε 73 χώρες του κόσμου έδειξε οτι το 2006 πραγματοποιήθηκαν 50.000 μεταμοσχεύσεις,  το 84% των οποίων    πραγματοποιήθηκαν  με βλαστοκύτταρα που προήλθαν είτε από τον ίδιο τον ασθενή είτε μέσα από την οικογένειά του. Μόνο στο 16% των περιπτώσεων χρησιμοποιήθηκαν από βλαστοκύτταρα μέσω της δημόσιας τράπεζας και αυτή είναι η απήχησή της στην κοινωνία. Οι αλλογενείς μεταμοσχεύσεις μάλιστα εάν το μόσχευμα προέρχεται εκτός οικογένειας συνοδεύονται από μεγαλύτερα ποσοστά απόρριψης και θνησιμότητας  γιατί είναι κύτταρα τελείως άγνωστα προς τον ασθενή, μακράν από το σύστημα ιστοσυμβατότητάς του.  Πρόσφατα έγινε γνωστό στην Αγγλία οτι δύο νεφροπαθείς που έκαναν μεταμόσχευση χρησιμοποιώντας νεφρούς από τον  ίδιο δότη κινδυνεύουν να εμφανίσουν μια επιθετική μορφή καρκίνου και ήδη βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία, επειδή μετά τον θάνατο της δότριας διαγνώστηκε  η επιθετική μορφή του καρκίνου από τον οποίο και τελικά πέθανε.
Η τελική απόφαση είναι των γονέων και πρέπει να παίρνεται μετά από αντικειμενική και τεκμηριωμένη ενημέρωση.

Κ Κουζή-Κολιάκου  ιατρός
Επιστημονική Υπεύθυνη των εργαστηρίων της Biohellenika

Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Βρήκε την όρασή του με βλαστοκύτταρα

Ένας 23χρονος αμερικανός φοιτητής ιατρικής που έχασε την όρασή του από σοβαρή δηλητηρίαση, την ξαναβρήκε με μια πρωτοποριακή θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Συγκεκριμένα, ο φοιτητής έχασε την όρασή του όταν ήπιε μεθανόλη (τοξική αλκοόλη που χρησιμοποιείται συνήθως ως ψυκτικό και διαλυτικό υγρό). Δεν διευκρινίζεται αν επρόκειτο για λάθος ή απόπειρα αυτοκτονίας. Επέζησε από τη δηλητηρίαση, αλλά τυφλώθηκε. Οι γιατροί τού είπαν ξεκάθαρα ότι η βλάβη στο οπτικό νεύρο του δυστυχώς ήταν ανήκεστη - δεν μπορούσε, δηλαδή, να ξαναβρεί την όρασή του. Εντούτοις, ο φοιτητής πήγε στην Ινδία για να υποβληθεί σε ειδική θεραπεία με βλαστοκύτταρα - θεραπεία που προς το παρόν στις ΗΠΑ επιτρέπεται μόνο σε μερικές δεκάδες άτομα που συμμετέχουν σε πειράματα.

Στην Ινδία, και συγκεκριμένα σε νοσοκομείο της πόλης Μαδράς (η οποία τώρα λέγεται Chennai), οι γιατροί πήραν από το μυελό των οστών του βλαστοκύτταρα, τα επεξεργάστηκαν και ενέχυσαν με ένεση στο οπτικό του νεύρο 120 ml από αυτά.

Τα βλαστοκύτταρα έχουν την ιδιότητα να μετατρέπονται σε ειδικά κύτταρα αν «βρουν το δρόμο τους» στο κατάλληλο σημείο και υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Έτσι, μετατράπηκαν σε κύτταρα του οπτικού νεύρου και ο φοιτητής παρουσίασε βελτίωση - άρχισε να βλέπει σκιές. Του έγινε δεύτερη ένεση και τα βλαστοκύτταρα βοήθησαν στην αναγέννηση των κυττάρων του οπτικού του νεύρου. Τώρα μπορεί να διαβάζει φορώντας γυαλιά.

Είναι άγνωστο, πάντως, αν η τεχνική αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται τακτικά ή αν το οπτικό νεύρο θεωρείται μονίμως θεραπευμένο. Πολλοί φεύγουν από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ για παρόμοιες θεραπείες με βλαστοκύτταρα στην Ινδία ή στην Κίνα, επειδή εκεί οι πρακτικές αυτές δεν θεωρούνται επικίνδυνες ή απολύτως πειραματικές και οι ειδικοί είναι γενικά πιο χαλαροί στην εφαρμογή πειραματικών μεθόδων θεραπείας.


Πηγή: http://www.vita.gr/

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Research May Lead to New Treatments for Parkinson’s Disease and Other Neurological Disorders

ScienceDaily (Mar. 25, 2011) — A group of scientists at Marshall University is conducting research that may someday lead to new treatments for repair of the central nervous system
Dr. Elmer M. Price, who heads the research team and is chairman of Marshall's Department of Biological Sciences, said his group has identified and analyzed unique adult animal stem cells that can turn into neurons.
Price said the neurons they found appear to have many of the qualities desired for cells being used in development of therapies for slowly progressing, degenerative conditions like Parkinson's disease, Huntington's disease and multiple sclerosis, and for damage due to stroke or spinal cord injury.
According to Price, what makes the discovery especially interesting is that the source of these neural stem cells is adult blood, a readily available and safe source. Unlike embryonic stem cells, which have a tendency to cause cancer when transplanted for therapy, adult stems like those identified in Price's lab are found in the bodies of all living animals and do not appear to be carcinogenic.
"Neural stem cells are usually found in specific regions of the brain, but our observation of neural-like stem cells in blood raises the potential that this may prove to be a source of cells for therapies aimed at neurological disorders," Price added.
So far, the group at Marshall has been able to isolate the unique neural cells from pig blood. Price said pigs are often used as models of human diseases due to their anatomical and physiological similarities to humans. In the future, his lab will work to isolate similar cells from human blood, paving the way for patients to perhaps one day be treated with stem cells derived from their own blood.
The team's research was published in a recent issue of the Journal of Cellular Physiology. The lead author of the article is Dr. Nadja Spitzer, a research associate in Price's lab. Other contributors include Dr. Lawrence M. Grover, associate professor of pharmacology, physiology and toxicology at Marshall's Joan C. Edwards School of Medicine; and Gregory S. Sammons and Heather M. Butts, who were both undergraduate students when the research was conducted.
The study was supported with funding from the National Science Foundation's Experimental Program to Stimulate Competitive Research (EPSCoR) and the National Institutes of Health.

Source : http://www.sciencedaily.com/

Θεραπεία με βλαστικά κύτταρα κατά της καρδιακής ανεπάρκειας

Τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες εστιάζονται στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας με βλαστοκύτταρα. Mια από τις αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας είναι το έμφραγμα. Η διαδικασία περιλαμβάνει την λήψη βλαστοκυττάρων από τον μυελό των οστών του ίδιου του ασθενή και στη συνέχεια την έγχυσή τους στην καρδιά του. Το αποτέλεσμα  είναι  σημαντική βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας,  και  ελάττωση του μεγέθους της εμφραγματικής περιοχής  και  της καρδιάς μέσα σε ένα χρόνο από την αρχική θεραπεία. «Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά» δήλωσε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Dr. Joshua M. Hare, καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής του Interdisciplinary Stem Cell Institute at the University Of Miami Miller School οf Medicine. «Η θεραπεία αναπτύσσεται τα τελευταία 10 χρόνια και τώρα αρχίζουμε να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα.» Αλλά ο Hare γρήγορα συμπλήρωσε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα και χρόνος πριν η καινοτόμος αυτή θεραπεία γίνει διαθέσιμη σε ευρεία κλίμακα στους ασθενείς. Ο Hare και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο ιατρικό περιοδικό Circulation Research στο τεύχος του Μαρτίου.  
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τα: U.S. National Institutes of Health, the University of Miami Interdisciplinary Stem Cell Institute  και την Biocardia, την εταιρεία που κατασκευάζει τους ενδοκαρδιακούς καθετήρες  που χρησιμοποιήθηκαν κατά την διαδικασία. Σύμφωνα με την American Heart Association (AHA), η καρδιακή ανεπάρκεια  μπορεί να προκύψει από έναν μεγάλο αριθμό παθήσεων όπως το έμφραγμα, τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, και τις καρδιομυοπάθειες. Επίσης, παθήσεις των βαλβίδων και υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να συνεισφέρουν στην διόγκωση  της καρδιάς ως αποτέλεσμα πάχυνσης του μυοκαρδίου. Σήμερα, πάνω από 5 εκατ. ασθενείς στις ΗΠΑ εμφανίζουν  καρδιακή ανεπάρκεια εξαιτίας προηγουμένου εμφράγματος.
Η χρόνια χρήση φαρμάκων και η μεταμόσχευση καρδιάς είναι τα μόνα μέσα για να μειωθούν οι αυξημένες πιθανότητες θανάτου, αναπηρίας και νοσηλείας που συνοδεύουν την καρδιακή ανεπάρκεια. Για να δοκιμαστεί η νέα θεραπευτική προσέγγιση με βλαστικά κύτταρα οι ερευνητές αρχικά χρησιμοποίησαν 8 ενήλικες άνδρες με μέση ηλικία 57 έτη. Όλοι είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή έως και 11 χρόνια πριν από την θεραπεία. Οι ερευνητές έλαβαν μυελό των οστών των ασθενών και χρησιμοποίησαν είτε το σύνολο των βλαστοκυττάρων που απομονώθηκαν ή μετά από κυτταρικό πολλαπλασιασμό.  Για να εισάγουν τα κύτταρα στην καρδιά χρησιμοποίησαν ένα ειδικό καθετήρα που μπορούσε να τοποθετηθεί στην καρδιακή κοιλότητα με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει την έγχυση βλαστικών κύτταρων κατευθείαν στο κατεστραμμένο τμήμα της καρδιάς.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δυο τύπους βλαστικών κυττάρων, μονοπύρηνα και μεσεγχυματικά. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο ποιος τύπος βλαστικών κυττάρων είχε πιο ευεργετική επίδραση στην καρδιά, γενικά τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Τα μονοπύρηνα ανήκουν στα κύτταρα του αίματος (μυελός των οστών, ομφαλοπλακουντιακό αίμα) και τα μεσεγχυματικά απομονώνονται από το λιπώδη ιστό, το μυελό των οστών και τον πολφό των νεογιλών δοντιών. 
Τρεις μήνες μετά την έγχυση των βλαστικών κυττάρων η ομάδα παρατήρησε σημαντική «λειτουργική αποκατάσταση» της συστολικής ικανότητας των περιοχών της καρδιάς που είχαν προηγουμένως υποστεί το έμφραγμα. Επιπλέον, ένα  χρόνο μετά  την πρώτη έγχυση βλαστοκυττάρων, το μέγεθος της καρδιάς είχε ελαττωθεί κατά 15-20%. Η ελάττωση αυτή είναι περίπου τριπλάσια αυτής που είναι εφικτή με τις τρέχουσες θεραπείες. Η θεραπεία επίσης μείωσε την παρουσία του νεκρωμένου ιστού  σε ποσοστό που ξεπερνά το 18%. Η ερευνητική ομάδα επίσης δήλωσε ότι η θεραπεία έγινε καλά ανεκτή και δεν παρουσίασε σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα ευρήματα της έρευνας  αναμένεται  να φέρουν πρόοδο στον γενικότερο τομέα των εφαρμογών των βλαστικών κυττάρων. «Πράγματι, η χρήση των βλαστικών κυττάρων έχει ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών σε ασθενείς με ποικίλες παθήσεις, όχι μόνο καρδιακές, η μέθοδος φαίνεται να είναι ασφαλής και δίνει καλύτερα κλινικά αποτέλεσμα σε σχέση με τις περιορισμένες υπαρκτές θεραπευτικές προσεγγίσεις.» δήλωσε ο Hare.
Σχολιάζοντας την ανακοίνωση αυτή η Biohellenika ενημερώνει οτι ήδη εδώ και δύο χρόνια χορηγούνται βλαστοκύτταρα  σε ασθενείς που κάνουν εγχείρηση by-pass στην Καρδιοχειρουργική κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ με την υποστήριξη των εργαστηρίων της. 15 ασθενείς έχουν λάβει τα βλαστκύτταρα του μυελού των οστών κατά τη διάρκεια προγραμματισμένου χειρουργείου by-pass και μάλιστα στους  δύο εξ αυτών τοποθετήθηκαν σε συνδυασμό με  τεχνητή καρδιά. Η μέθοδος κρίνεται ασφαλής και κανένας εκ των ασθενών δεν παρουσίασε επιπλοκές.  Τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής αυτής θεραπείας δημοσιεύτηκαν στο  Journal of Translational  Medicine το 2010 και έδειξαν σημαντική βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας σε σχέση με τις κλασικές θεραπείες.

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Τα βλαστοκύτταρα έσωσαν 4χρονο παιδί με καρκίνο του εγκεφάλου

Ένα κοριτσάκι από την Ισπανία αναρρώνει επιτυχώς έπειτα από επέμβαση αντιμετώπισης ογκολογικού περιστατικού ( καρκίνος  του εγκεφάλου) με χρήση βλαστικών κυττάρων που είχαν συλλεχθεί από το δικό της ομφάλιο λώρο.
Το παιδί γεννήθηκε υγιές, αλλά κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών της ζωής του, διαγνώστηκε με μυελοβλάστωμα, μια σπάνια μορφή καρκίνου του εγκεφάλου. Αρχικά υποβλήθηκε σε ειδική χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί  το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και στη συνέχεια υποβλήθηκε σε χημειοθεραπεία.  Μετά αποφασίστηκε η αυτόλογη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων που είχαν συλλεχθεί στη γέννησή της από το αίμα του ομφαλίου λώρου ώστε να αναγεννηθεί το ανοσοποιητικό της σύστημα που το είχε καταστρέψει η χημειοθεραπεία. Τα βλαστικά κύτταρα είχαν επεξεργαστεί και φυλάσσονταν στις κύριες εγκαταστάσεις  επεξεργασίας και φύλαξης της Cryo-Save στο Βέλγιο. Από εκεί εστάλησαν στους θεράποντες ιατρούς του νοσοκομείου της Μαδρίτης.
Δεκατέσσερις μήνες μετά τη μεταμόσχευση, το παιδί είχε πλήρως αναδομήσει το αιμοποιητικό του σύστημα και άρχισε να απολαμβάνει μια φυσιολογική ζωή, παρά τους απαραίτητους περιοδικούς ιατρικούς ελέγχους.
Ο Δρ. Luis Madero, επικεφαλής του Τμήματος Ογκολογίας του Νοσοκομείου της Μαδρίτης Niño Jesús, που ήταν υπεύθυνος για τη θεραπεία της Alba και για την μετέπειτα παρακολούθησή της, τόνισε ότι αυτό αποτελεί μοναδική περίπτωση στην Ισπανία: «Η χρήση βλαστικών κυττάρων για την ανάπλαση του αιμοποιητικού συστήματος είναι μια συνήθης θεραπεία για αυτόν τον τύπο καρκίνου. Αυτό που κάνει αυτή την περίπτωση μοναδική είναι ότι, για πρώτη φορά στη χώρα μας τα βλαστικά κύτταρα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία προήλθαν από το αίμα του ομφάλιου λώρου του ίδιου του μωρού που είχε φυλαχθεί κατά τη γέννηση. Τα τελευταία χρόνια, η μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων από αίμα ομφάλιου λώρου γνωρίζουν σημαντική εξέλιξη. Ιδίως στην περίπτωση αδελφών, τα βλαστικά κύτταρα αποτελούν την καλύτερη θεραπευτική επιλογή».

Πηγή:  Πρώτο Θέμα www.protothema.gr/

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

Οι επιστήμονες βρίσκονται πολύ κοντά στη θεραπεία της τύφλωσης

Η θεραπεία της τύφλωσης θα μπορούσε να αποτελέσει μια πραγματικότητα στα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με έρευνα του νοσοκομείου του Addenbrooke. Οι επιστήμονες της οφθαλμολογικής κλινικής του νοσοκομείου του Cambridge εμφύτευσαν βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών στον αμφιβληστροειδή ασθενών που έχασαν την όρασή τους λόγω του γλαυκώματος. Με τα υγιή κύτταρα στην σωστή θέση, το μάτι είναι σε θέση να επισκευάσει της βλάβες του και έτσι να επιστρέψει η πλήρης όραση. Πρώιμες δοκιμές σε ζώα φαίνεται ότι δίνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα προσφέροντας ελπίδα σε περίπου 37 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως που πάσχουν από τύφλωση.

Επικεφαλής της έρευνας, που εστιάζει στο γλαύκωμα το οποίο είναι μια από τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης, είναι ο Keith Martin, καθηγητής νευροεπιστημών στο Cambridge και χειρουργός οφθαλμίατρος στο νοσοκομείο Addenbrooke. O Μartin δήλωσε «Η εύρεση θεραπειών για την αναστροφή της τύφλωσης δεν ανήκει πλέον στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Εφαρμόζουμε την μέθοδο σε πειραματόζωα και τα αποτελέσματα είναι τόσο ενθαρρυντικά που σύντομα ελπίζουμε να προχωρήσουμε και σε ανθρώπους. Οι θεραπευτικές χρήσεις των βλαστοκυττάρων προχωρούν πολύ γρήγορα σε πολλούς τομείς της ιατρικής και στην οφθαλμολογία δίνουν μερικά από τα καλύτερα αποτελέσματα. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε κύτταρα των ίδιων των ασθενών, να τα τροποποιήσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε στη συνέχεια με σκοπό να προστατευτούν τα κύτταρα του οπτικού νεύρου από το γλαύκωμα και να αναγεννηθούν αυτά που ήδη έχουν υποστεί βλάβη. Έχουμε επικεντρωθεί στο γλαύκωμα διότι είναι πολύ συχνή πάθηση, αλλά υπάρχουν και αρκετές άλλες ασθένειες που επηρεάζουν το οπτικό νεύρο, όπως φλεγμονώδεις παθήσεις και τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι έρευνα μας όμως επικεντρώνεται στην προστασία του ματιού από το γλαύκωμα καθώς και στην αναστροφή της τύφλωσης που οφείλεται στο γλαύκωμα. Η γιατρός Barbara Lorder από την ίδια επιστημονική ομάδα εξετάζει και την αναγέννηση των συνδέσεων μεταξύ οφθαλμού και εγκεφάλου που καταστρέφονται μετά την βλάβη. Τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου δεν έχουν την δυνατότητα να πολλαπλασιάζονται και να αυξάνονται, αλλά μαθαίνουμε πως μπορούμε να τα πείσουμε να το κάνουν.

Ο Δρ Dolores Conroy, υπεύθυνος έρευνας του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος Fight for Sight δήλωσε: "Οι εξελίξεις στην τεχνολογία των βλαστοκυττάρων αναμένεται να φέρουν επανάσταση σε θεραπείες ασθενειών, όπως το γλαύκωμα. Πρέπει να επενδύσουμε σε αυτόν τον τομέα έρευνας ώστε θεραπείες που θα σώσουν η θα αποκαταστήσουν την όραση εκατομμυρίων ανθρώπων να είναι διαθέσιμες στο άμεσο μέλλον".

Τρίτη 22 Μαρτίου 2011

Οσα Θέλετε να Ξέρετε για τα Βλαστοκύτταρα.

1.     Τι είναι τα βλαστικά κύτταρα;
Τα βλαστικά κύτταρα είναι έξυπνα κύτταρα του οργανισμού μας, ικανά να επιδιορθώσουν βλάβες των οργάνων του σώματός μας.  
2.     Πόσο χρήσιμα είναι για τον ανθρώπινο οργανισμό;
Είναι κύτταρα απαραίτητα για την ανάπτυξη και την ανανέωση του οργανισμού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι βλαστοκύτταρα υπάρχουν σε όλα τα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού, ο αριθμός τους όμως μειώνεται όσο μεγαλώνει η ηλικία. Έτσι τα παιδιά έχουν μεγάλη ικανότητα να ανανήψουν από τραυματισμούς και νόσους σε συντομότερο χρόνο από ότι οι ενήλικοι. 

3.     Σε ποιες ασθένειες μπορούν να βοηθήσουν και σε πόσο σημαντικό βαθμό συμβάλλουν στην ίαση της ασθένειας;
Ενδεικτικά, τα βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία  της λευχαιμίας και   του παιδικού καρκίνου, για τα αυτοάνοσα νοσήματα όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο νεανικός σακχαρώδης διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και  ο ερηθυματώδης λύκος, και στην αναγεννητική ιατρική για την ανάπλαση οργάνων,  όπως στην καρδιακή ανεπάρκεια, στην πνευμονική ίνωση και στην εγκεφαλική παράλυση.

4.     Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του παιδιού για τη θεραπεία της λευχαιμίας του;

Η απάντηση είναι ναι, τα βλαστοκύτταρα του παιδιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της λευχαιμίας. Εάν το παιδί νοσήσει στα πρώτα χρόνια ζωής του, τότε τα βλαστοκύτταρά του θα πρέπει να εξεταστούν για την ύπαρξη προλευχαιμικών κλώνων. Αν οι προλευχαιμικοί κλώνοι εμφανίστηκαν μετά τον τοκετό τότε τα κύτταρα είναι υγιή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο το παιδί. Για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες δεν τίθεται θέμα αναζήτησης προλευχαιμικών κλώνων διότι έχει μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τη γέννηση μέχρι την εκδήλωση της νόσου και τα βλαστοκύτταρα θεωρούνται υγιή για να χρησιμοποιηθούν.

5.     Ποιο είναι το κόστος για τη συλλογή και τη φύλαξη τους για μια οικογένεια;
Η Biohellenika προσφέρει προγράμματα φύλαξης βλαστοκυττάρων προσαρμοσμένα ειδικά στις ανάγκες κάθε οικογένειας. Μετά από λεπτομερή ενημέρωση από το ιατρικό προσωπικό της εταιρείας, οι γονείς επιλέγουν το πρόγραμμα που τους εξυπηρετεί. Γενικά το κόστος φύλαξης των βλαστοκυττάρων είναι προσιτό σε όλες τις οικογένειες στην Ελλάδα και ειδικά εμείς στη Biohellenika προσφέρουμε προνομιακά οικονομικά προγράμματα σε ειδικές κοινωνικές ομάδες με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
6.     Εάν μιλούσαμε με αριθμούς τι πιθανότητα θα δίνατε για μια συλλογή που γίνεται σήμερα να είναι απαραίτητη σε κάποια φάση για το άτομο στην ζωή του;
Η πιθανότητα να χρησιμοποιήσει κανείς τα βλαστοκύτταρά του από το ομφαλικό αίμα για τη θεραπεία του καρκίνου ή της λευχαιμίας στα πρώτα 20 χρόνια της ζωής του υπολογίζεται σε 1/2000, ενώ με όλες τις σημερινές εφαρμογές η πιθανότητα αυτή ανέρχεται στο 1/170 για όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Επίσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα έχει υπολογισθεί ότι το 1/3 τουλάχιστον του σημερινού πληθυσμού άνω των 65 ετών θα μπορούσε να είχε ωφεληθεί με σημερινές εφαρμογές εάν είχαν φυλαχθεί τα βλαστοκύτταρά τους κατά τη γέννηση.
Τελικά με την πρόοδο της επιστήμης πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή όλα τα δείγματα που φυλάσσονται θα χρησιμοποιηθούν.

7.     Εάν δεν υπάρχουν τα βλαστοκύτταρα του ενός παιδιού αλλά έχει το αδελφάκι του πόσο χρήσιμα μπορούν να είναι για το παιδί που δεν έχει δικά του;
Σε περιπτώσεις κληρονομικών και αιματολογικών ασθενειών, τα βλαστοκύτταρα το ομφαλοπλακουντιακού αίματος ενός αδερφού μπορεί να αποδειχθούν σωτήρια. Σήμερα έχουν γεννηθεί παιδιά με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης με σκοπό το αίμα του ομφαλίου λώρου τους να σώσει τη ζωή του μεγαλύτερου αδελφού τους. Όταν ο ασθενής δεν έχει τα δικά του βλαστοκύτταρα, το πρώτο άτομο που ελέγχεται ως συμβατός δότης είναι ένας αδερφός του.
8. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας;
Φυσικά, τα βλαστοκύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλα τα μέλη της οικογένειας για τη θεραπεία αιματολογικών και κληρονομικών ασθενειών, όπου επιτρέπεται η αλλογενής μεταμόσχευση.
Ακόμη, η διάθεση των βλαστικών κυττάρων στην οικογενειακή φύλαξη είναι άμεση και δε χρειάζεται να δαπανηθεί πολύτιμος χρόνος για τη λήψη των κυττάρων ή την αναζήτηση συμβατού δότη.
8.     Η ποσότητα την οποία συλλέγετε για πόσες φορές θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη. 
Το πιστοποιημένο σύστημα αποθήκευσης της Biohellenika δίνει τη δυνατότητα για πολλαπλές χρήσεις του δείγματος. Βλαστοκύτταρα κατά τον τοκετό μπορούμε να πάρουμε από το ομφαλικό αίμα, τον πλακούντα και τον ιστό του ομφαλίου λώρου. Η ποσότητα που συλλέγεται κάθε φορά είναι διαφορετική και εξαρτάται από ποιες λήψεις θα γίνουν αλλά και τις συνθήκες του τοκετού. Η ολοκληρωμένη υπηρεσία της Biohellenika μας εξασφαλίζει έως και διπλάσια ποσότητα βλαστοκυττάρων συγκριτικά με την απλή λήψη του ομφαλικού αίματος. Τελικά όμως το πόσες φορές μπορεί να χορηγηθεί ένα δείγμα εξαρτάται από το βάρος του ασθενούς και την ασθένειά του.
9.     Υπάρχει μέθοδος η οποία να μπορεί να πολλαπλασιάσει τα βλαστικά κύτταρα που έχουν συλλεχθεί.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε επιτυχημένη μεταμόσχευση  βλαστοκυττάρων του πλακούντα μετά από κυτταρικό πολλαπλασιασμό για τη θεραπεία της λευχαιμίας.  Παρόλα αυτά, ακόμα δεν υπάρχει έγκριση για τον πολλαπλασιασμό των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων.  Η έρευνα προς την κατεύθυνση αυτή συνεχίζεται και δεν αποκλείεται στο μέλλον ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός να αποτελεί ρουτίνα για τα ιατρικά εργαστήρια, με πρώτη ύλη τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα.
Παγκοσμίως γίνεται μια διεθνής προσπάθεια επανάληψης των αποτελεσμάτων σχετικά με τον  πολλαπλασιασμό των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων από 35 εργαστήρια παγκοσμίως, μεταξύ αυτών και της Biohellenika.

10.  Υπάρχουν πολλοί που θεωρούν τα βλαστικά κύτταρα ένα καλοστημένο εμπόριο. Τι θα τους απαντούσατε;
Να ανατρέξουν στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία και να παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις και τους τόμους της βιβλιογραφίας που περιγράφουν τις μελέτες που πραγματοποιούνται με τα βλαστοκύτταρα. Η εξέλιξη της ιατρικής και η πρόληψη για τη μελλοντική υγεία των παιδιών μας δεν είναι εμπόριο, αλλά μια συνεχής προσπάθεια για το καλύτερο. Τα βλαστοκύτταρα είναι μια επανάσταση που όπως κάθε τι νέο πιθανόν να ενοχλεί ορισμένους, επειδή αλλάζει δεδομένα. Ως εκ τούτου ο χαρακτηρισμός εμπόριο, που στη χώρα μας καθ υπερβολή χρησιμοποιείται, οφείλεται στην ελλιπή ενημέρωση της ελληνικής κοινωνίας. 
11.  Τι θα λέγατε σε έναν γονέα που είναι αρνητικός στο να προχωρήσει σε συλλογή βλαστικών κυττάρων για το μωρό του;
Η στιγμή της γέννησης είναι στιγμή χαράς και αισιοδοξίας για την οικογένεια αλλά και μια περίοδος με αυξημένα έξοδα. Έτσι μόνο ένα μικρό ποσοστό των οικογενειών σκέπτεται τη φύλαξη βλαστοκυττάρων κατά τη γέννηση.  Πάντα, η πρώτη ευχή είναι όλα τα παιδιά να είναι γερά! Όλες οι οικογένειες πρέπει να έχουν πρόσβαση στην αντικειμενική και υπεύθυνη ενημέρωση από ιατρούς επιστήμονες και μετά να αποφασίσουν τι πρέπει να κάνουν για τα δικά τους παιδιά. Η τελική επιλογή είναι πάντα του γονέα. Εάν ο γονέας αποφασίσει να μην φυλάξει τα βλαστοκύτταρα, πάντα τον συμβουλεύουμε να τα χαρίσει.
12.  Εκτός από τον ομφάλιο λώρο του μωρού που αλλού μπορούμε να βρούμε βλαστικά κύτταρα; Υπάρχουν και σε έναν ενήλικα;
Βλαστοκύτταρα υπάρχουν στα νεογιλά δόντια, στους φρονιμίτες και στα δόντια  που εξάγονται για ορθοδοντικούς λόγους.
Στους ενήλικες, η Biohellenika πρωτοπορεί και δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να φυλάξουν βλαστικά κύτταρα από το λίπος.
Η Biohellenika έως σήμερα έχει υποστηρίξει περισσότερες από 100 εφαρμογές που αφορούν την ανάπλαση ιστών μετά από εγκαύματα, τη θεραπεία του εμφράγματος, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, της εγκεφαλικής παράλυσης και του αυτισμού. Επίσης, η Biohellenika έχει αναπτύξει τη χρήση βλαστοκυττάρων στην Αισθητική Ιατρική συμβάλλοντας στη διατήρηση της νιότης, της σφριγηλότητας του δέρματος και την αντιμετώπιση της αλωπεκίας.
13.  Η φύλαξη τους που γίνεται;
Η φύλαξη των βλαστοκυττάρων στη Biohellenika γίνεται σε δύο ειδικά διαμορφωμένους  διαφορετικούς και ανεξάρτητους χώρους, στα ιδιόκτητα εργαστήρια στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, στα εργαστήρια του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Η διπλή φύλαξη στοχεύει στη μέγιστη ασφάλεια των δειγμάτων από φυσικούς παράγοντες.
14.  Για πόσα χρόνια;
Τα βλαστοκύτταρα στη Biohellenika φυλάσσονται χωρίς ημερομηνία λήξης, με βάση τις προδιαγραφές που ισχύουν για τα μοναδικά και αναντικατάστατα υλικά. Το πρώτο συμβόλαιο  που υπογράφουν οι γονείς έχει διάρκεια 20 έτη. Στη συνέχεια, όταν παιδί ενηλικιωθεί το συμβόλαιο μεταβιβάζεται αυτόματα στο όνομά του. Στην 20ετία το ενήλικο πλέον παιδί έχει το δικαίωμα ανανέωσης της φύλαξης των βλαστοκυττάρων του.
15. Πόσο πιστεύετε πως θα αλλάξει η ιατρική από τη μαζική φύλαξη βλαστικών κυττάρων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια;
Τα βλαστοκύτταρα θα δώσουν την ευκαιρία ανάπτυξης εξατομικευμένων φυσικών θεραπειών, χωρίς παρενέργειες, και θα ανοίξουν το δρόμο για πολλές επιπλέον θεραπείες. Έτσι, φαίνεται ότι τα κύτταρα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μικρών αυτόλογων οργάνων, για τη θεραπεία νόσων της τρίτης ηλικίας όπως την εκφυλιστική αρθροπάθεια, τη νόσο Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ, την αναγέννηση ιστών όπως του δέρματος και  του ήπατος, τη θεραπεία της αναπηρίας από διατομή του νωτιαίου μυελού, το εγκεφαλικό επεισόδιο και το εκτεταμένο έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επίσης διαφαίνονται χρήσεις για τη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου.  Για όλες τις παραπάνω χρήσεις απαιτούνται βλαστοκύτταρα του ίδιου του ασθενούς.
15.  Εκείνοι που δεν θα έχουν δικά τους βλαστικά κύτταρα, με ποιο τρόπο θα μπορούν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς της νέας εποχής στην ιατρική;

Σαφώς αυτοί που θα έχουν δικά τους βλαστοκύτταρα που συλλέχθηκαν κατά τη γέννηση  θα έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, καλύτερων αποτελεσμάτων, γιατί θα χρησιμοποιούν απόλυτα όμοια ανταλλακτικά κύτταρα χωρίς τον κίνδυνο απόρριψης αφού ανήκουν στους ίδιους.


ΚΟΛΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ BIOHELLENIKA

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Ποιά είναι η πραγματική απήχηση των υπηρεσιών φύλαξης βλαστοκυττάρων  στην κοινωνία και τί κοστίζουν στις οικονομίες των κρατών;

 Σήμερα διεθνώς είναι καταγεγραμμένοι έντεκα εκατομμύρια δότες μυελού των οστών και ομφαλικού αίματος και παρ όλα αυτά μόνο το 50-70% των ασθενών βρίσκει ένα ιστοσυμβατό μόσχευμα1. Στον ιδιωτικό τομέα μέχρι το 2006 είχαν καταγραφεί 134 ιδιωτικές τράπεζες φύλαξης με συνολικό αριθμό δειγμάτων 780.000 και στο δημόσιο τομέα 54 τράπεζες με 276.000 δείγματα. Αυτό ώθησε τις δημόσιες τράπεζες να ζητήσουν περισσότερες χρηματοδοτήσεις με σκοπό να αυξήσουν τον αριθμό των δειγμάτων τους ώστε περισσότεροι ασθενείς να μπορούν να βρουν ένα ιστοσυμβατό μόσχευμα. Η προσπάθεια αυτή έδειξε οτι  αυξάνοντας τα δείγματά της η δημόσια τράπεζα από τις 50.000 στις 150.000 αυξάνει μόνο κατά 6% την πιθανότητα να βρει ένας ασθενής ένα συμβατό μόσχευμα, ενώ το κόστος του δείγματος αυξάνει από τα 15.336 στα 46.613 δολάρια2. Ταυτόχρονα όμως η δημόσια τράπεζα δεν μπορεί μετέχει σε αυτόλογες θεραπείες,  οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν ραγδαία τα αμέσως επόμενα χρόνια. To 2007 1260 ασθενείς στην Αγγλία είχαν ανάγκη μεταμόσχευσης. Εξ αυτών μόνο το 40% κατάφερε να βρει συμβατό μόσχευμα και εξ αυτών το 43% προήλθε από το εξωτερικό αν και η Αγγλία έχει μια δεξαμενή 650.000 εγγεγραμμένων δοτών. Σήμερα στην Αγγλία λειτουργεί μια δημόσια τράπεζα με 11.000 δείγματα  η οποία στοχεύει  στην επόμενη πενταετία να τα αυξήσει στις 20.000 3. Ακόμα και εάν η  τράπεζα της Αγγλίας διέθετε 50.000 δείγματα ομφαλικού αίματος θα είχε  τη δυνατότητα να καλύψει μόνο το 49% των ασθενών και με συμβατότητα 5/6.
Αναλύοντας τα οικονομικά δεδομένα η δημόσια τράπεζα της Αγγλίας κατέληξε οτι για θεραπεία ασθενούς βάρους 38 κιλών και με ποσοστό απόρριψης δειγμάτων 14%, το κόστος ανά δείγμα είναι 920ευρώ. Εάν θέλει να επιλέξει δείγματα τα οποία θα είναι κατάλληλα για σωματικό βάρος ασθενούς 55 κιλών τότε θα απορρίψει το 45% των εισερχόμενων δειγμάτων και το ανάλογο κόστος ανά δείγμα θα είναι 1120 ευρώ. Εάν συνεχίσει ακόμα περισσότερο την επιλογή, τότε απορρίπτοντας το 64% των δειγμάτων θα έχει δείγματα κατάλληλα για θεραπεία ασθενούς βάρους 64 κιλών και ανάλογο κόστος ανά δείγμα 1360 ευρώ.
Το αντίστοιχο κόστος για τις ελληνικές δημόσιες τράπεζες, σύμφωνα με τις  οικονομικές μελέτες  που έχουν δημοσιευτεί το 2009 είναι  2352 ευρώ, ανεξαρτήτως βάρους ασθενούς και η τιμή πώλησης του μοσχεύματος εντός Ελλάδας 6919 ευρώ4 . Το κόστος για τη Γαλλική δημόσια τράπεζα είναι 2100 ευρώ ανά δείγμα.

Η  Αυστραλία σήμερα είναι η χώρα που διαθέτει  το μεγαλύτερο αριθμό δημόσιων δειγμάτων ανά κάτοικο (5.8/10.000). Στη  Γαλλία, η οποία υπήρξε  πρωτοπόρος στις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις,  επιτρέπεται μόνο η δημόσια φύλαξη, και απαγορεύεται η οικογενειακή. Παρ όλα αυτά αντιστοιχούν ανά κάτοικο πολύ λιγότερα δείγματα, συγκριτικά με την Αυστραλία (0.8/10.000 κατοίκους)  και φυλάσσονται 5300 μονάδες, από της ίδρυσής της το 1995, με πληθυσμό 63 εκατομμυρίων κατοίκων και κατ έτος αριθμό γεννήσεων 300.000. Η Γαλλία έχει ανακηρύξει τα βλαστοκύτταρα των παιδιών της ως εθνικό πλούτο και απαγορεύει την οικογενειακή φύλαξη. Αντ’ αυτού όμως αποτελεί τη σημαντικότερη εξαγωγό χώρα βλαστοκυττάρων στον κόσμο.  Οι δημόσιες τράπεζες στη Γαλλία για να καλύψουν ένα μέρος από τα έξοδά τους πωλούν έναντι ανταγωνιστικής αμοιβής τα μοσχεύματα τους στο εξωτερικό και για το λόγο αυτό φροντίζουν να αυξάνουν τις εξαγωγές και να ελαττώνουν τις εισαγωγές για να εξοικονομούν συνάλλαγμα.  Στη Γαλλία, παρά την επικράτηση  της δημόσιας φύλαξης,  εισάγεται το 65% των μοσχευμάτων και μόνο το 40% προέρχεται από τις εθνικές τράπεζες. Έτσι παρ όλη την αποκλειστική χρήση των βλαστοκυττάρων από το κράτος, η Γαλλία ξόδεψε μεταξύ των ετών 2000-2005  4,29 εκατομμύρια ευρώ για να εισάγει μοσχεύματα πληρώνοντας 18.000 ευρώ για  κάθε εισαγόμενο δείγμα, ενώ το αντίστοιχο κόστος για τη δική της δημόσια τράπεζα είναι  μόνο 2.100 ευρώ. Το κόστος δείγματος για τη δημόσια τράπεζα της Γαλλίας είναι από τα ακριβότερα στον κόσμο και αυτό αιτιολογείται από τις επενδύσεις που έχει κάνει στην ποιότητα. Ο αριθμός των αποθηκευμένων δειγμάτων στη Γαλλία  σε σχέση με τις ετήσιες γεννήσεις είναι απογοητευτικά μικρός.
Στην Ιταλία παρ ότι δεν επιτρέπεται στο εσωτερικό της η ιδιωτική φύλαξη, κατά μήκος των συνόρων της υπάρχουν οικογενειακές τράπεζες, όπου οι γονείς συχνά αποστέλλουν δείγματα για οικογενειακή φύλαξη. Κατά τα άλλα τα δημόσια νοσοκομεία διατηρούν το δικαίωμα να υπογράφουν συμβάσεις με ιδιωτικές τράπεζες του εξωτερικού και να αποστέλλουν τα βλαστοκύτταρα, κατόπιν αιτήματος των γονέων.  
Στον  υπόλοιπο κόσμο συνυπάρχουν χωρίς ανταγωνισμό οι δημόσιες και οι ιδιωτικές τράπεζες. Η Σιγκαπούρη και η Ιαπωνία μάλιστα βλέποντας τα πλεονεκτήματα της φύλαξης των βλαστοκυττάρων του πλακούντα για την οικογένεια αλλά και για το κοινωνικό σύνολο αποφάσισαν να  επενδύσουν σημαντικά ποσά για τη φύλαξη βλαστοκυττάρων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα 5.  

Ποιά είναι η δυνατότητα μιας δημόσιας τράπεζας να ανταποκριθεί στις ανάγκες της χώρας που τη χρηματοδοτεί;

Ένα ερώτημα που τίθεται συχνά, είναι πόσα μοσχεύματα χρειάζεται να διαθέτει μια χώρα για να καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού της.  Στη χώρα μας η συχνότητα κάποιος να είναι απόλυτα ιστοσυμβατός με έναν άλλο είναι 1/100.000 κατοίκους6 Πρακτικά αυτό σημαίνει οτι αφού εξεταστούν 100.000 άνθρωποι θα βρεθούν δύο απόλυτα ιστοσυμβατοί μεταξύ τους,  οι οποίοι  και θα μπορούν να ανταλλάξουν τα βλαστοκύτταρά τους. Έχει υπολογιστεί οτι  όταν μια δημόσια τράπεζα  διαθέτει 50.000 μοσχεύματα μόνο  το 7% των ασθενών ηλικίας άνω των 20 ετών μπορεί να βρει ένα αποδεκτά συμβατό μόσχευμα ομφαλοπλακουντιακού αίματος με ιστοσυμβατότητα  από 4/6 έως 6/6.  Όταν τα δείγματά της αυξηθούν  από τις 50.000 στις 100.000 το αντίστοιχο ποσοστό ανεβαίνει στο 23%, όταν τα μοσχεύματα αυξηθούν στις 150.000 στο 27%, στις 200.000 στο 28% και στις 300.000 στο 29%. Σε ασθενείς ηλικίας κάτω των 20 ετών  για αντίστοιχο αριθμό δειγμάτων και αποδεκτή ιστοσυμβατότητα τα ποσοστά αντίστοιχα ανέρχονται στο 32%, 33%, 33%, 34% και 34%. Άρα κατά μέσο όρο μέσα από την πολυπληθέστερη δεξαμενή ομφαλοπλακουντιακών μοσχευμάτων μόνο το 33% των ασθενών θα μπορέσει να βρει ένα ιστοσυμβατό μόσχευμα2 . Διπλασιάζοντας ή πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των δειγμάτων της μια δημόσια τράπεζα ελάχιστα αυξάνει τη δυνατότητα να βρεθεί από τη δεξαμενή της ένα ιστοσυμβατό μόσχευμα για τους κατοίκους της χώρας της.

Ποιό είναι το οικονομικό κόστος  της  δημόσιας τράπεζας για τη συντήρηση  των δειγμάτων της; 
Το ελάχιστο κόστος μονάδας για μια δημόσια τράπεζα που συντηρεί 50.000 δείγματα ομφαλοπλακουντιακού αίματος (ΟΠΑ) είναι 15336 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο κόστος για το μυελό των οστών είναι 30.000 ευρώ.  Το δε κόστος μεταφοράς και απόψυξης ανέρχεται στο 75% των αναφερομένων τιμών.
Για το λόγο αυτό οι δημόσιες τράπεζες  χρεώνουν τα ομφαλοπλακουντιακά μοσχεύματα (ΟΠΑ) που τους ζητούνται πάνω από το υπολογιζόμενο κόστος. Το κόστος ίδρυσης και λειτουργίας μιας δημόσιας τράπεζας ΟΠΑ που συντηρεί 50.000 δείγματα είναι 200 εκατ. ευρώ, και ανέρχεται στο ποσό των 269 εκατ για τράπεζα που συντηρεί 300.000 μονάδες. Τα έσοδα των δημοσίων τραπεζών προέρχονται από κρατικές επιχορηγήσεις και  από την πώληση των δειγμάτων. Επειδή οι χορηγήσεις δειγμάτων είναι περιορισμένες, για το λόγο αυτόν η βιωσιμότητα των δημοσίων τραπεζών εξαρτάται  κυρίως από  κρατικές επιχορηγήσεις 2.  Οι δημόσιες τράπεζες χρεώνουν τα δείγματά τους από 20.000 έως 50.000 ευρώ που ήταν το ανώτατο κόστος δείγματος που αναφέρθηκε και χορηγήθηκε πρόσφατα σε παιδί  το οποίο μεταμοσχεύτηκε χρησιμοποιώντας ένα συμβατό μόσχευμα ανθεκτικό στην προσβολή του ιού του AIDS. Το παιδί αυτό έπασχε από μεσογειακή αναιμία και λόγω των μεταγγίσεων προσβλήθηκε από τον ιό του AIDS7 .

Πότε κάποιος απευθύνεται στη δημόσια τράπεζα;
Οι δημόσιες τράπεζες διεθνώς στηρίζουν εθνικές μειονότητες ή μεικτές οικογένειες που προέρχονται από διαφορετικές εθνικότητες, διότι τα παιδιά των οικογενειών αυτών  όταν αρρωστήσουν από κακοήθη ασθένεια δεν θα μπορέσουν να βρουν εύκολα ένα συμβατό μόσχευμα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων η ανεύρεση  του μοσχεύματος είναι αδύνατη,  επειδή η ιστοσυμβατότητα κληρονομείται και το μόσχευμα ευρίσκεται πιο εύκολα στη φυλή που ανήκει ο ασθενής. Στις μικτές εθνικότητες η ανεύρεση είναι ακόμα πιο δύσκολη.  Οι μειονότητες συνήθως είναι απρόθυμες να ακολουθήσουν τη διαδικασία της δωρεάς βλαστοκυττάρων.       
   Για να ξεκινήσει η διαδικασία της αναζήτησης ενός αιμοποιητικού μοσχεύματος από δημόσια τράπεζα πρώτα εξαντλείται η πιθανότητα της ανεύρεσης συμβατού μοσχεύματος μέσα στην οικογένεια η οποία πιθανότητα ανέρχεται στο 25-30% και επί αρνητικού αποτελέσματος συνεχίζεται η αναζήτηση μέσω δημόσιας τράπεζας. Η επιβίωση των ασθενών από  λευχαιμία όταν πήραν μόσχευμα μέσα από την οικογένεια ήταν 8.1/1.1σε σχέση με αυτούς που πήραν από άγνωστο μη συγγενή δότη8.

ΚΟΛΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                                                 
                                                                      REFERENCES

  1. Kurtzberg J et al  2009, Curr Opin Pediatr 21(1):22-29
  2. Howard DH, at al 2008. Med Decis Making, 28:243-253
  3. Sergio Querol et al 2009. Haematologica, 94(4):536-541
  4. www.eae.gr/new/LASCM2.pdf
  5.  Gregory Katz-Benichou 2007, Int J Healthcare Technology and Management. 
  6. bioacademy1steditiongreek.pdf
  7. Ανακοίνωση 8th International Cord Blood Transplantation Symposium June 3-5, 2010, San Fransisco CA.
  8. Nivison-Smith et al 2007. Biol Blood Marrow Transplant, 13:905-912

Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Αναγέννηση οστών!

Ενα μεγάλο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα, το REBORNE, υπόσχεται σε πέντε χρόνια αποτελεσματικές θεραπείες με βάση τα βλαστικά κύτταρα για τα προβλήματα του σκελετού και με απώτερο στόχο να χαρίσει σε πολλά άτομα μία ζωή γεμάτη... κίνηση.
Είναι κυριολεκτικώς το «στήριγμά» μας από την ημέρα που γεννιόμαστε ως εκείνη που δεν... πατάμε πλέον στη Γη. Ο σκελετός μας μάς χαρίζει την πολύτιμη κινητικότητα, μας επιτρέπει να περπατάμε, να τρέχουμε, να γυμναζόμαστε, να χορεύουμε, με λίγα λόγια να χαιρόμαστε τη ζωή. Ο ρόλος του είναι καταλυτικός, ωστόσο μάλλον θεωρείται δεδομένος ως τη στιγμή που για κάποιους λόγους το... σύστημα εμφανίσει «βλάβη». Και οι βλάβες του οστικού ιστού συμβαίνουν δυστυχώς συχνά ως αποτέλεσμα του ανελέητου χρόνου που περνά (φανταστείτε μάλιστα ότι η κατάσταση θα γίνεται ολοένα και πιο «εύθραυστη» στα χρόνια που έρχονται λόγω της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού) αλλά και άλλων αιτίων όπως οι τραυματισμοί και ασθένειες σαν την οστεοπόρωση και τον καρκίνο.
Ο οστικός ιστός είναι ο ιστός που μεταμοσχεύεται συχνότερα από οποιονδήποτε άλλον- σήμερα μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο περί το 1 εκατομμύριο ασθενείς ετησίως χρειάζονται κάποιου είδους επέμβαση που αφορά μεταμόσχευση οστού. Συγχρόνως οι μεταμοσχεύσεις οστών αποτελούν και ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για τα συστήματα υγείας: η αγορά που αφορά τα υλικά αποκατάστασης οστών αγγίζει αυτή τη στιγμή τα 5 δισ. ευρώ ετησίως, με ετήσια αύξηση της τάξεως του 10% τον χρόνο. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι επόμενο οι επιστήμονες να αναζητούν νέες προσεγγίσεις με απώτερο στόχο την αναγέννηση των οστών. Στο πλαίσιο αυτό ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα με τον τίτλο RΕΒΟRΝΕ (αποτελεί το ακρωνύμιο για το «Regenerating Βone Defects using Νew biomedical Εngineering approaches») υπόσχεται να κάνει εκατομμύρια ανθρώπους να γιορτάσουν τα... πρώτα γενέθλια του αναγεννημένου σκελετού τους.

Το πρόγραμμα REBORNE
Με «όπλο» τους τα βλαστικά κύτταρα επιστήμονες από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία, Ρουμανία, Γερμανία, Νορβηγία) και συνολικά 24 κέντρα ένωσαν τις δυνάμεις τους και ξεκινούν μέσα στους επόμενους μήνες τη διεξαγωγή πέντε διαφορετικών κλινικών δοκιμών που θα ολοκληρωθούν σε ορίζοντα πενταετίας και θα αφορούν τόσο την ορθοπαιδική όσο και τη γναθοπροσωπική χειρουργική. Οπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο συντονιστής του προγράμματος RΕΒΟRΝΕ δρ Πιερ Λεϊρόλ, διευθυντής Ερευνών στο Τμήμα Ιατρικής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Ερευνας της Γαλλίας (ΙΝSΕRΜ), είναι αισιόδοξος ότι σε λίγα χρόνια από τώρα η «ανάσταση» των κατεστραμμένων οστών με χρήση διαφορετικών βιομεθόδων θα αποτελεί γεγονός. Ετσι πολλοί ασθενείς οι οποίοι σήμερα δυσκολεύονται να κινηθούν ή εμφανίζουν προβλήματα στα οστά του προσώπου θα νιώσουν... γεροί ως το κόκαλο.

Το μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα RΕΒΟRΝΕ, το οποίο αναμένεται να βάλει μια μεγάλη ευρωπαϊκή «υπογραφή» στο πεδίο της αναγέννησης οστών, μετρά ήδη έναν χρόνο ζωής. Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών του προγράμματος είναι πολυαναμενόμενα, αφού τα προβλήματα του σκελετού αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα «βάρη» για τη δημόσια υγεία. Ο κ. Λεϊρόλ εξηγεί ότι τρεις από τις κλινικές δοκιμές του RΕΒΟRΝΕ θα αφορούν την ορθοπαιδική χειρουργική ενώ άλλες δύο τη γναθοπροσωπική χειρουργική. Κύριο «εργαλείο» σχεδόν στο σύνολο των περιπτώσεων θα αποτελούν τα ανθρώπινα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα, ένας τύπος κυττάρων που θεωρείται «θησαυρός» για τους ειδικούς οι οποίοι ασχολούνται με την αναγεννητική ιατρική, καθώς μπορεί να διαφοροποιηθεί σε πλήθος κυτταρικές σειρές του οργανισμού, όπως οστεοκύτταρα, κύτταρα του χόνδρου, λιποκύτταρα, νευρικά κύτταρα και κύτταρα δέρματος. Την πίστη του σε αυτά τα κύτταρα εκφράζει και ο δρ Λεϊρόλ, τονίζοντας ότι όλα τα προκλινικά στοιχεία μαρτυρούν πως η υπόθεση των μεσεγχυματικών κυττάρων έχει τεράστια δυναμική για επιτυχία στην κλινική πράξη σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση κατεστραμμένων οστών.
Ας δούμε όμως μία προς μία τις κλινικές δοκιμές που υπόσχονται επανάσταση σε ό,τι αφορά την αναγέννηση οστών:

Κατάγματα
Η πρώτη κλινική δοκιμή αφορά τα προβλήματα των μεγάλων οστών, όπως αυτά που προκαλούνται ύστερα από ένα κάταγμα. Η δοκιμή θα βασιστεί στη λήψη ανθρώπινων μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων από τον μυελό των οστών του ίδιου του ασθενούς- θα ληφθούν περίπου 10 ml μυελού από κάθε ασθενή. Μετά την απομόνωσή τους τα κύτταρα θα καλλιεργηθούν στο εργαστήριο και, αφού αυξηθεί ο αριθμός τους επί δύο εβδομάδες, θα αναμειχθούν με φωσφορικό ασβέστιο (ένα από τα κύρια μέταλλα του οστού το οποίο κάνει σκληρό το σκελετικό περίγραμμα) και θα εγχυθούν στην περιοχή της βλάβης. Στη δοκιμή αυτή, η οποία θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2011, θα συμμετάσχουν συνολικά 60 ασθενείς από πέντε διαφορετικά ευρωπαϊκά κέντρα.

Αποκατάσταση ισχύου
Η δεύτερη πολλά υποσχόμενη κλινική δοκιμή θα αφορά ένα πολύ κοινό ορθοπαιδικό πρόβλημα, τη νέκρωση της μηριαίας κεφαλής (το πρόβλημα συνίσταται σε διαταραχή της αιμάτωσης της μηριαίας κεφαλής, η οποία οδηγεί στην καταστροφή της άρθρωσης του ισχίου με έντονα λειτουργικά ενοχλήματα του ασθενούς, όπως πόνος, δυσκαμψία κτλ.). Ο δρ Λεϊρόλ εξηγεί ότι σε περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη η επέμβαση αποκατάστασης ισχίου θα προηγείται έγχυση μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων ώστε να «αναγεννάται» η κεφαλή του μηρού που ενώνεται με το ισχίο στις περιπτώσεις που έχει νεκρωθεί - η νέκρωση οφείλεται συνήθως σε μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων ή σε μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα μεσεγχυματικά κύτταρα που θα χρησιμοποιηθούν θα προέρχονται από τον μυελό των οστών ή πιθανώς και από τον λιπώδη ιστό των ασθενών. Σχετικά με τα μεσεγχυματικά κύτταρα του λιπώδους ιστού ο δρ Λεϊρόλ αναφέρει ότι σε πειράματα στο εργαστήριο έχει φανεί πως μπορούν να διαφοροποιηθούν σε οστεοβλάστες (πρόδρομα κύτταρα από τα οποία σχηματίζονται τα οστά). Ωστόσο οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη αν μπορούν να τα οδηγήσουν σε σχηματισμό οστού μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, κάτι που μένει να αποδειχθεί τα επόμενα χρόνια μέσω της δοκιμής που αναμένεται να ξεκινήσει το 2012 με συμμετοχή 20-30 ασθενών.

Οστεονέκρωση
Μιαν άλλη «έκδοση» της μεταμόσχευσης, την ετερόλογη μεταμόσχευση η οποία βασίζεται σε χρήση κυττάρων δότη, αναμένεται να δοκιμάσουν οι ερευνητές του RΕΒΟRΝΕ σε ασθενείς με οστεονέκρωση (κυρίως νέκρωση της μηριαίας κεφαλής), μόνο που αυτή τη φορά η δοκιμή θα αφορά αποκλειστικώς εφήβους. Για ποιον λόγο; Ο δρ Λεϊρόλ εξηγεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που προσβάλλονται από κάποιον καρκίνο, όπως για παράδειγμα λευχαιμία, με αποτέλεσμα να χρειάζονται μόσχευμα του μυελού των οστών δότη. «Συνήθως δότες γίνονται σε αυτές τις περιπτώσεις άτομα του στενού πυρήνα της οικογένειας,ένας αδελφός, μια αδελφή ή κάποιος από τους γονείς που εμφανίζει ιστοσυμβατότητα. Οι λήπτες σε πολύ μεγάλο ποσοστό θεραπεύονται,αλλά κάποιες φορές,λόγω των ισχυρών ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων που έχουν λάβει, εμφανίζουν οστεονέκρωση». Ετσι γύρω στην ηλικία των 15 ετών πολλά από αυτά τα παιδιά χρειάζεται να υποβληθούν σε αρθροπλαστική ισχίου. Και είναι επόμενο ότι μια αρθροπλαστική ισχίου σε πολύ μικρή ηλικία μεταφράζεται σε επαναληπτική επέμβαση ύστερα από κάποια χρόνια λόγω του αναπτυσσόμενου οργανισμού που χρειάζεται μεγαλύτερο μόσχευμα.

«Πιστεύουμε λοιπόν ότι η βλαστοκυτταρική θεραπεία θα
μπορέσει να δώσει σε αυτές τις περιπτώσεις τη λύση και να καταργήσει την ανάγκη επαναληπτικής επέμβασης» εκτιμά ο ερευνητής του ΙΝSΕRΜ. Στη συγκεκριμένη δοκιμή θα προτιμηθεί η ετερόλογη μεταμόσχευση με δεδομένο ότι οι μικροί ασθενείς έχουν ήδη λάβει στο παρελθόν τα κύτταρα δότη. Ο ίδιος δότης θα παράσχει και πάλι μυελό των οστών, από τον οποίο και θα εξαχθούν μεσεγχυματικά κύτταρα που θα εγχυθούν στο σημείο της βλάβης. Ενα είδος υδρογέλης (τζελ) θα αποτελέσει το όχημα μεταφοράς των κυττάρων προκειμένου να «κλειδώσει» καλύτερα το μόσχευμα στην κατάλληλη θέση. Στη δοκιμή, η οποία θα ξεκινήσει το 2013 ή το 2014, θα συμμετάσχουν περί τα 20 παιδιά.





Οδοντικά εμφυτεύματαΟι ευρωπαίοι ειδικοί θα ασχοληθούν όμως και με τη γναθοπροσωπική χειρουργική στο πλαίσιο δύο διαφορετικών δοκιμών. Η πρώτη εξ αυτών θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2011 και θα περιλαμβάνει 40-60 ασθενείς. Σε αυτή την περίπτωση θα ακολουθηθεί η λογική της ομόλογης μεταμόσχευσης με χρήση μεσεγχυματικών κυττάρων που θα έχουν ληφθεί από τον μυελό των οστών. Οι ειδικοί θα καλλιεργήσουν τα κύτταρα στο εργαστήριο επί δύο εβδομάδες, θα τα αναμείξουν με βιοϋλικά όπως το φωσφορικό ασβέστιο και θα τα εγχύσουν στην περιοχή του οστού που παρουσιάζει πρόβλημα. Σύμφωνα με τον δρα Λεϊρόλ η όλη σύλληψη είναι να γίνεται αύξηση του οστού της γνάθου σε περιπτώσεις όπου υπάρχει έλλειμμα πριν από την τοποθέτηση οδοντικού εμφυτεύματος. «Υπάρχουν αρκετά άτομα στα οποία έχει γίνει εξαγωγή κάποιου δοντιού χρόνια πριν,με αποτέλεσμα το οστό να έχει υποχωρήσει στη συγκεκριμένη περιοχή. Οταν χρειαστεί κάποια στιγμή να τοποθετηθεί οδοντικό εμφύτευμα στο σημείο,είναι απαραίτητο να γίνει αύξηση του οστού πριν από την επέμβαση. Πιστεύουμε ότι μελλοντικά θα μπορούμε να εγχέουμε βλαστικά κύτταρα στην περιοχή, να επιτυγχάνουμε την αναγέννηση του οστού και στη συνέχεια να τοποθετούμε το εμφύτευμα με ασφάλεια». Ο ερευνητής σημειώνει ότι η δοκιμή αναμένεται να χαρίσει ένα ωραίο... χαμόγελο σε εκατομμύρια άτομα. «Μόνο στη Γαλλία τοποθετούμε 200.000-300.000 οδοντικά εμφυτεύματα ετησίως και παρόμοια είναι τα νούμερα σε πολλές χώρες». Σήμερα στις συγκεκριμένες περιπτώσεις γίνεται μεταμόσχευση τμήματος οστού που προέρχεται από άλλο σημείο του σκελετού του ασθενούς. Τα βλαστικά κύτταρα υπόσχονται όμως μια λιγότερο παρεμβατική μέθοδο αποκατάστασης των οστών των γνάθων για το μέλλον.

Λαγωχειλία
Η δεύτερη δοκιμή που θα κινείται στο πεδίο της γναθοπροσωπικής χειρουργικής θα αφορά την αποκατάσταση σε παιδιά μιας άκρως «δύστροπης» μορφής λαγωχειλίας (χειλεο- γναθο-υπερωιοσχιστία, γενετική ανωμαλία κατά την οποία οι ιστοί που σχηματίζουν το άνω χείλος, την άνω γνάθο και τον ουρανίσκο δεν ενώνονται σωστά). Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα ένα στα 800 παιδιά γεννιέται με λαγωχειλία και σε κάποιες περιπτώσεις το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, με αποτέλεσμα να απαιτείται αποκατάσταση τμήματος του ουρανίσκου. Αυτή τη στιγμή για την αποκατάσταση χρησιμοποιείται τμήμα οστού που λαμβάνεται από την κνήμη του ασθενούς. «Φανταστείτε όμως ότι τέτοιου είδους επεμβάσεις γίνονται σε παιδιά 9 ή 10 ετών, τα οποία βρίσκονται στη φάση που θέλουν συνεχώς να κινούνται και να τρέχουν. Ετσι η αφαίρεση οστού από την κνήμη τους μπορεί να προκαλέσει προβλήματα» σημειώνει ο δρ Λεϊρόλ.

Η νέα ιδέα που θα εφαρμοστεί στη δοκιμή είναι η χρήση ενός βιοϋλικού που θα περιέχει φωσφορικό ασβέστιο και ένα κεραμικό υλικό, καθήκον του οποίου θα είναι να ενεργοποιήσει τα βλαστικά κύτταρα του ίδιου του οργανισμού ώστε να παραγάγουν νέο οστό. Πειράματα σε ζώα έχουν δείξει ότι η τεχνική είναι πολλά υποσχόμενη, αλλά τώρα αυτό μένει να αποδειχθεί- το σημαντικότερο- στον άνθρωπο. Η συγκεκριμένη δοκιμή θα είναι πιθανότατα συγκριτική: σε μια ομάδα παιδιών θα χρησιμοποιηθεί μόνο το βιοϋλικό, ενώ σε μια δεύτερη θα προστεθούν και μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα των ίδιων των μικρών ασθενών. Θα συμμετάσχουν συνολικά 20 παιδιά και η έναρξη της δοκιμής τοποθετείται για το τέλος του 2013 ή τις αρχές του 2014.

Ασφαλής διαδικασία
Σύμφωνα με τον δρα Λεϊρόλ η γνώση που έχει αποκτηθεί τα τελευταία χρόνια από τα πειράματα στο εργαστήριο σε ό,τι αφορά τον χειρισμό των μεσεγχυματικών κυττάρων δίνει σημαντικές ελπίδες για επιτυχία των κλινικών δοκιμών. «Πριν από δέκα χρόνια, όταν ξεκινήσαμε την έρευνά μας στο πεδίο της βιοτεχνολογίας των οστών,δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε σωστά τη διαφοροποίηση των κυττάρων, ούτε ξέραμε πόσα κύτταρα να βάλουμε στην καλλιέργεια. Εκτοτε η γνώση μας αυξήθηκε σημαντικά» λέει ο ειδικός και μας δίνει ένα δείγμα της νέας επιστημονικής γνώσης που είναι απαραίτητη για να μετουσιωθεί η θεωρία σε πράξη: «Ξέρουμε πλέον ότι δεν χρειάζεται να προχωρήσουμε σε διαφοροποίηση των μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων στο εργαστήριο πριν από την έγχυσή τους στον οργανισμό. Είδαμε μάλιστα από τα πειράματα στο εργαστήριο ότι αν κρατήσουμε αδιαφοροποίητα τα κύτταρα πριν από τη μεταμόσχευση λαμβάνουμε καλύτερα αποτελέσματα μετά την εισαγωγή τους στον οργανισμό. Περιμένουμε τώρα και τις κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιώσουν στον άνθρωπο τα καλά αποτελέσματα που έχουμε από το εργαστήριο».
Καθοριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι, όπως έχει φανεί από τα πειράματα in vitro, τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα δεν συνδέονται με πρόκληση καρκίνων όπως το οστεοσάρκωμα- ο συγκεκριμένος κίνδυνος είναι, αντιθέτως, υπαρκτός σε ό,τι αφορά άλλους τύπους βλαστικών κυττάρων, σημειώνει ο ερευνητής. «Μελέτες που έχουν διεξαχθεί από την ομάδα μας αλλά και από άλλες ομάδες έχουν δείξει ότι τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα,ακόμη και αν καλλιεργηθούν μήνες στο εργαστήριο, δεν μετατρέπονται σε καρκινικά. Ως τον θάνατό τους δεν εκφράζουν κανέναν δείκτη ογκογένεσης». Ο δρ Λεϊρόλ υπογραμμίζει ότι έχει υπάρξει μελέτη η οποία είχε δείξει σύνδεση μεταξύ των μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων και της πρόκλησης οστεοσαρκώματος. Ωστόσο, όπως λέει, αποδείχθηκε τελικώς ότι η μελέτη αυτή δεν είχε γερές βάσεις, αφού η καλλιέργεια των μεσεγχυματικών κυττάρων επιμολύνθηκε με κύτταρα οστεοσαρκώματος και έτσι προέκυψαν τα αρνητικά αποτελέσματα.

Στόχος οι τράπεζες κυττάρων

Ο δρ Λεϊρόλ ελπίζει ότι σε πέντε χρόνια από τώρα, όταν οι δοκιμές τελειώσουν, θα έχει αποδειχθεί η δυναμική των μεσεγχυματικών κυττάρων σε ό,τι αφορά την αναγέννηση των οστών και κυρίως μέσω ετερόλογων μεταμοσχεύσεων. Ο ειδικός πιστεύει πολύ στις ετερόλογες μεταμοσχεύσεις, διότι, όπως λέει, τα στοιχεία των πειραμάτων δείχνουν πως τα συγκεκριμένα κύτταρα μπορούν να δώσουν πολύ καλά και σταθερά μοσχεύματα. «Συμπεριφέρονται πάντα με τον ίδιο τρόπο,οπότε υπάρχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας της μεταμόσχευσης.Παράλληλα τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πως δεν εμφανίζεται κάποιο πρόβλημα απόρριψης του μοσχεύματος από τη λήψη βλαστικών κυττάρων δότη, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ανάγκη λήψης ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων». Ο ειδικός αναφέρει ότι οραματίζεται μια ημέρα κατά την οποία θα υπάρχουν τράπεζες κυττάρων δοτών, όπως συμβαίνει σήμερα με το αίμα, και ο ασθενής που έχει ανάγκη μεταμόσχευσης θα λαμβάνει το συμβατό με τον οργανισμό του μόσχευμα.

«Ελπίζω
ότι πολλοί ασθενείς θα μπορούν να θεραπεύονται με χρήση μιας και μόνο κυτταρικής σειράς». Πάντως ο επιστήμονας σημειώνει πως σε ό,τι αφορά την έγχυση μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων για την αναγέννηση οστού, αυτή φαίνεται να μπορεί να οδηγήσει σε αποκατάσταση διαφορετικών οστικών προβλημάτων, εκτός από μία περίπτωση: εκεί όπου προηγουμένως έχει υπάρξει καρκίνος. «Πειράματα που έχουμε διεξαγάγει στο εργαστήριο με μεσεγχυματικά κύτταρα δείχνουν πως όταν καλλιεργούμε αυτά τα κύτταρα μαζί με κύτταρα οστεοσαρκώματος, τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται με ταχύτερους ρυθμούς.Συγχρόνως μελέτες που διεξαγάγαμε σε ζώα έδειξαν ότι αν εγχύσουμε ταυτοχρόνως κύτταρα οστεοσαρκώματος και μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα ο όγκος αναπτύσσεται ταχύτερα.Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι δεν είναι καλή ιδέα να εγχύσουμε βλαστικά κύτταρα σε σημεία όπου είχε προϋπάρξει καρκίνος». Ποια θα ήταν η λύση λοιπόν για τη συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών; ρωτήσαμε τον δρα Λεϊρόλ. Εκείνος απάντησε ότι για αυτές τις περιπτώσεις δοκιμάζονται άλλες στρατηγικές, οι οποίες αφορούν αυξητικούς παράγοντες για αποκατάσταση του ελλείμματος στα οστά.

Ο επικεφαλής του RΕΒΟRΝΕ δηλώνει με σίγουρο τόνο στη φωνή πως όταν το μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα τελειώσει θα... ξεκινήσει μια νέα εποχή θεραπειών για την αναγέννηση των οστών στην κλινική πράξη. «Εκτιμώ ότι τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα θα προσφέρουν αποτελεσματικές θεραπείες για την αποκατάσταση των οστών σε μία πενταετία» λέει. «Και πιστεύω ότι θα καταστεί δυνατό να μεταφράσουμε γρήγορα τα αποτελέσματα των δοκιμών σε κλινική πράξη,καθώς στο πρόγραμμά μας συμμετέχουν μεγάλα δημόσια κέντρα.Μεταξύ αυτών είναι το Γαλλικό Ινστιτούτο για το Αίμα και το αντίστοιχο Ινστιτούτο της Γερμανίας, τα οποία δείχνουν μεγάλο και άμεσο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την εφαρμογή θεραπειών με βάση τα βλαστικά κύτταρα». Ελπίζουμε το όνειρο των ειδικών του μεγάλου αυτού προγράμματος να πάρει το συντομότερο δυνατόν... σάρκα και οστά!


Και ελληνική υπογραφή

Μια σύμπραξη ειδικών του Εργαστηρίου Βιοχημείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με την Γ΄ Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου ΚΑΤ ελπίζεται να βάλει μελλοντικά κάτω από τον τίτλο της αναγέννησης οστών μια σημαντική ελληνική υπογραφή. Οπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο καθηγητής Βιοχημείας και διευθυντής του Εργαστηρίου Βιοχημείας κ. Αθ. Παπαβασιλείου, η ομάδα του Εργαστηρίου που υπόσχεται να βάλει το δικό της λιθαράκι στην «ανάσταση» του σκελετού απαρτίζεται από την υπεύθυνη της Μονάδας Κυτταρικής και Μοριακής Εμβιομηχανικής,αναπληρώτρια καθηγήτρια κυρία Εφη Μπάσδρα, την επίκουρη καθηγήτρια κυρία Χριστίνα Πιπέρη, καθώς και από τον ίδιο τον κ. Παπαβασιλείου. Από την πλευρά της Γ΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής του νοσοκομείου ΚΑΤ συμμετέχουν ο αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπαιδικής κ. Σπ. Πνευματικός και ο ορθοπαιδικός κ. Γ. Τριανταφυλλόπουλος , ενώ και με τις δύο ομάδες συνεργάζεται η επίκουρη καθηγήτρια Πυρηνικής Ιατρικής στο Β΄ Εργαστήριο Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Σοφία Χατζηιωάννου.

Ο κ.Παπαβασιλείου εξηγεί ότι οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Βιοχημείας ασχολούνται εδώ και 15 χρόνια με το μοριακό κομμάτι της αναγέννησης οστών, ωστόσο οι δύο ομάδες ένωσαν τις δυνάμεις τους πριν από δύο χρόνια. Οι ερευνητές βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη φάση της συλλογής υλικού από ασθενείς της κλινικής του ΚΑΤ προκειμένου να προσδιορίσουν τους μοριακούς μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από βλάβες των οστών, όπως π.χ. η σπονδυλαρθρίτιδα,με απώτερο στόχο να αναπτυχθούν νέες θεραπείες αποκατάστασης των βλαβών. Συγκεκριμένα λαμβάνονται δείγματα οστού από ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ορθοπαιδικές επεμβάσεις. Οι ειδικοί θα απομονώσουν από το υλικό πρόδρομα οστεοβλαστικά κύτταρα και θα προσπαθήσουν να τα διαφοροποιήσουν σε ώριμους οστεοβλάστες που θα «γεννήσουν» οστό.

Για ποιον λόγο η ελληνική ομάδα επέλεξε να ασχοληθεί με τους οστεοβλάστες, η λήψη των οποίων συνδέεται με μια πιο παρεμβατική διαδικασία σε σύγκριση με εκείνη που αφορά την απομόνωση των μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων από τον μυελό των οστών; Ο καθηγητής απαντά ότι στόχος της ελληνικής ομάδας είναι να αποκαλυφθεί ο μοριακός μηχανισμός που μπορεί να μετατρέψει τα πρόδρομα κύτταρα του οστού,τους οστεοβλάστες, σε οστό.

«Οι ερευνητές του προγράμματος RΕΒΟRΝΕ ξεκινούν ένα βήμα πριν στη διαφοροποίηση των κυττάρων, από τα μεσεγχυματικά κύτταρα. Εμείς επιλέξαμε να ασχοληθούμε κατευθείαν με τους οστεοβλάστες και θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τα αποτελέσματα». Σύμφωνα με τον κ.Παπαβασιλείου το μέλλον της αναγέννησης οστών φαίνεται να βρίσκεται σε παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τη διαφοροποίηση των οστεοβλαστών και στον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι επιστήμονες να επιταχύνουν τη διαφοροποίηση με φυσικούς ή και χημικούς τρόπους.

«Εχουν ήδη βρεθεί διαφορετικοί τέτοιοι παράγοντες, το μυστικό όμως είναι να ανακαλύψουμε τον σωστό συνδυασμό αυτών των παραγόντων ώστε να επιταχύνουμε τη δράση τους ή να επιβραδύνουμε τη δράση άλλων παραγόντων που αναχαιτίζουν τη διαδικασία αναγέννησης του οστού». Η συγκεκριμένη μελέτη, η οποία θα περιλάβει συνολικά δείγματα από περίπου 100 ασθενείς (αυτή τη στιγμή έχει συλλεγεί το 1/5 των δειγμάτων),θα ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ωστόσο ο καθηγητής εκτιμά ότι νέες μοριακές θεραπείες αναγέννησης των οστών θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν σε ορίζοντα δεκαετίας.

Ο κ.Παπαβασιλείου τονίζει ότι απώτερος στόχος αυτής της μοριακής μελέτης είναι να λάβουν κάποια ημέρα οι ειδικοί όχι μόνο μιαν απάντηση σε μοριακά ερωτήματα,αλλά αυτή η απάντηση να δοθεί στην κλινική πράξη.«Σκοπός μας είναι η εξατομικευμένη ιατρική. Για να την επιτύχουμε όμως, πρέπει πρώτα να έχουμε κατανοήσει βαθιά το μοριακό υπόβαθρο μιας πάθησης. Ελπίζουμε ότι σε δύο χρόνια η μελέτη μας θα προσφέρει αυτή την πρώτη αλλά τόσο σημαντική γνώση του μοριακού υποβάθρου που θα μας επιτρέψει αργότερα την αναγέννηση οστών στον κάθε ασθενή ξεχωριστά».

Πηγή :ΤΟ ΒΗΜΑ (http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=388219)